Aflevering 3 : oude Griekse cultuur

27-09-2024

In de vorige aflevering nam ik jullie mee naar Mesopotamië en stonden we versteld welke muziek er dan al allemaal voor handen was. Vandaag kijken we vanuit Mesopotamië richting het Westen en meer bepaald richting Griekenland. Niet het Griekenland zoals we het vandaag kennen, maar een veel ruimer gebied waartoe ook delen van Zuid-Italië, Sicilië, koloniën van de Zwarte zee en klein-Azië toe behoorden.


In de podcast vertel ik welke rijke cultuur er was bij de Grieken en hoe ze vol verbazing en verwondering de steeds veranderende wereld rondom hen wilde begrijpen en controleren. Filosofen hebben hun meningen over het ontstaan van klanken en tonen en proberen duidelijk af te lijnen onder welke voorwaarden we naar welke muziek konden luisteren. Dit allemaal in het belang van onze eigen "harmonie".


In deze tijd zien we een aantal zeer typische instrumenten zoals de lier en de kytara. Maar het meest tot de verbeelding sprekende instrument uit deze tijd is tochwel de "Aulos". Een dubbel fluit die kon bespeeld worden ter verering van Dyonisus. De God van wijn en vruchtbaarheid. We hebben het geluk gehad om intact instrumenten terug te vinden samen met een handleiding hoe die moet bespeeld worden. Het is een uiterst eigenaardig instrument met een klagende klank. Ik vond het YouTube filmpje enorm fascinerend.


Aulos geluidsfragment plus uitleg


De Griekse filosofen zijn de grondleggers van menig wetenschap en ze hielden van wiskunde en astronomie. Ze wilden de wereld rondom hen begrijpen en een groot onderdeel hiervan was dingen gaan benoemen. Zo gaven ze specifieke toonhoogtes een naam. Hieronder vind je een oplijsting van de verschillende notennamen uit deze tijd.

Praktisch gezien lijkt het me nog steeds ontzettend moeilijk om zonder notenbalken en noten duidelijk te maken hoe je wil dat een bepaalde melodie klinkt. De Grieken hadden een systeem ontwikkeld om hun verzen te voorzien van de nodige symbolen waaruit je duidelijk wist hoe ze wilden dat een muziekstuk klonk. Meerder interpretaties zijn nog steeds mogelijk.Deze grote E's werden gebruikt om aan de duiden in welke genus er moest gespeeld worden (enharmonisch, chromatisch,....)


Praktisch gezien lijkt het me nog steeds ontzettend moeilijk om zonder notenbalken en noten duidelijk te maken hoe je wil dat een bepaalde melodie klinkt. De Grieken hadden een systeem ontwikkeld om hun verzen te voorzien van de nodige symbolen waaruit je duidelijk wist hoe ze wilden dat een muziekstuk klonk. Meerder interpretaties zijn nog steeds mogelijk.Deze grote E's werden gebruikt om aan de duiden in welke genus er moest gespeeld worden (enharmonisch, chromatisch,....)

De laagste noot van een triade werd aangegeven door middel van een letter.  

De notenlengte werd aangeduid door middel van bepaalde soorten streepjes

De afwerking, de versieringen die werden door golfjes en punten weergegeven.

De Hymne aan Delphi komt uit het album van Rody van Gemert :

Hieronder zie je de hymne aan Delphi die gegraveerd werd in een tablet met de nodige muzikale instructies erboven.


Musici konden van de tablet onderstaande tekst reproduceren.